Είδος: Κινούμενα σχέδια, Φαντασίας
Γράφει ο Νίκος Ρέντζος
Υπήρχε μια εποχή που κατά τη διάρκεια των γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, τόσο η κρατική όσο και αργότερα η ιδιωτική τηλεόραση μας είχε συνηθίσει σε πάρα πολύ ωραίες επιλογές ειδικών χριστουγεννιάτικων εκπομπών και ταινιών. Από ειδικά επεισόδια τηλεοπτικών σειρών, ζωντανών και κινουμένων σχεδίων, από τα Στρουμφάκια μέχρι το Μικρό Σπίτι στο Λιβάδι, από τα κλασικά Αμερικάνικα κινούμενα σχέδια μέχρι άλλα που μας έρχονταν από τη Ρωσία και τη Γαλλία και που το καθένα μετέφερε κάτι από τη μαγεία που είχε αυτή η εποχή του χρόνου για τον κάθε λαό, υπήρχαν ένα σωρό πράγματα να παρακολουθήσει ένα μικρό παιδί ή ένα μεγαλύτερο στην τηλεόραση, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Κάπως έτσι λοιπόν, η τηλεόραση βοηθούσε εκείνες τις μέρες να έχουν μια διαφορετική απόχρωση και να είναι μέσα στις αναμνήσεις των παιδιών εκείνη της εποχής, όπως το "παιδί" που γράφει αυτό το κείμενο. Αποφάσισα λοιπόν να δω κάτι από εκείνη την εποχή, που πλέον δεν παίζει σε κανένα τηλεοπτικό σταθμό ή τουλάχιστον δεν παίζει σε ώρα που φυσιολογικά παιδιά βλέπουν τηλεόραση.
Ένα από τα stop motion δημιουργήματα είναι το Santa Claus is Comin' to Town, του 1970. Το ωριαίο αυτό τηλεοπτικό φιλμ μας διηγείται την ιστορία του Άγιου Βασίλη. Χρησιμοποιούμε το "Άγιος Βασίλης" για να συνεννοούμαστε αλλά θεωρώ ότι πλέον οι περισσότεροι γνωρίζουμε ότι μιλάμε για έναν διαφορετικό Άγιο, τον Άγιο Νικόλαο (Saint Nicholas). Τόσο για τους λαούς της Βόρειας Ευρώπης όσο και για τους Αμερικανούς, αυτός είναι ο Άγιος που φέρνει δώρα στα παιδιά την παραμονή των Χριστουγέννων. Ο παχουλός ασπρογένης γέρος με την κόκκινη στολή του που μπαίνει στο έλκηθρο που σέρνουν οι πιστοί του τάρανδοι και πετάει από άκρη σε άκρη της Γης για να ικανοποιήσει τις επιθυμίες των παιδιών. Μετά από χρόνια "ανακατέματος" ιστοριών από διάφορους λαούς, αυτή είναι η εικόνα που έχουμε όλοι σήμερα για τον Άγιο Βασίλη ή Santa Claus. Με τις γνωστότερες πτυχές του μύθου ασχολείται και το φιλμ των Μπας και Ράνκιν.
Την ιστορία μας διηγείται ο ταχυδρόμος του Βόρειου Πόλου, αυτός που παραδίδει τα γράμματα των παιδιών στον Άγιο Βασίλη. Ο Φρεντ Αστέρ, που δανείζει τη φωνή του στον ταχυδρόμο, μας πηγαίνει πάρα πολλά χρόνια πίσω σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα και τη Ζοφερή Πόλη, εκεί όπου βασιλεύει ο τυραννικός άρχοντας Μπεργκερμάιστερ Μαϊστερμπέργκερ. Ο άρχοντας είναι πάντα κακοδιάθετος και αντιπαθεί ιδιαίτερα τα παιχνίδια και τα παιδιά. Ένας από τους αξιωματικούς του βρίσκει στην πόρτα του κάστρου ένα εγκαταλελειμμένο βρέφος και όταν το δείχνει στον άρχοντα, αυτός του λέει να το πάει στο ορφανοτροφείο που βρίσκεται στο βουνό. Ο αξιωματικός παίρνει το δρόμο μέσα στη νύχτα αλλά ένας μαγικός άνεμος παίρνει το έλκηθρο που έσερνε μαζί του το μωρό και το αφήνει στην πόρτα των παιχνιδοποιών αδερφών Κρινγκλ. Εκεί το μωρό μεγαλώνει και μαθαίνει την τέχνη τους και μετά από χρόνια και κάμποσες περιπέτειες, θα γίνει ο γνωστός σε όλους μας Άγιος με την κόκκινη στολή.
"Η ταινία των Μπας και Ράνκιν είναι ένα αθώο παραμύθι που δίνει μερικές απαντήσεις στα παιδιά γύρω από τις ιστορίες για τον Άγιο Βασίλη. Γιατί γελά πάντα τόσο τρανταχτά; Γιατί φορά αυτή την κόκκινη στολή; Γιατί έρχεται από την καμινάδα;"
 |
Ο ΑΗ ΒΑΣΙΛΗΣ
ΕΡΧΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΞΑΝΑ
Σκηνοθεσία:Jules Bass,Arthur Rankin Jr.
Σενάριο:Romeo Muller
Παίζουν:Fred Astaire,
Mickey Rooney,Keenan Wynn |
Μεγάλωσα σε μια γενιά στην οποία γενικότερα επικρατεί η άποψη ότι σε αυτή την οικογενειακή θαλπωρή των Χριστουγέννων, τη μυρωδιά των μελομακάρονων και των κουραμπιέδων όταν ψήνονται, το στολισμένο δέντρο, τη μάζωξη όλης της οικογένειας στο σπιτικό, δε μπορείς να μην προσθέσεις και τη συνεισφορά της τηλεόρασης σε όλο αυτό το κλίμα. Είμαι σίγουρος ότι όσοι μεγαλώσατε τη δεκαετία του 1980 αλλά και μέχρι τα τέλη της επόμενης δεκαετίας, κατανοείτε αυτό που θέλω να πω. Για τους υπόλοιπους, θα εξηγήσω ευθύς αμέσως.
Υπήρχε μια εποχή που κατά τη διάρκεια των γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, τόσο η κρατική όσο και αργότερα η ιδιωτική τηλεόραση μας είχε συνηθίσει σε πάρα πολύ ωραίες επιλογές ειδικών χριστουγεννιάτικων εκπομπών και ταινιών. Από ειδικά επεισόδια τηλεοπτικών σειρών, ζωντανών και κινουμένων σχεδίων, από τα Στρουμφάκια μέχρι το Μικρό Σπίτι στο Λιβάδι, από τα κλασικά Αμερικάνικα κινούμενα σχέδια μέχρι άλλα που μας έρχονταν από τη Ρωσία και τη Γαλλία και που το καθένα μετέφερε κάτι από τη μαγεία που είχε αυτή η εποχή του χρόνου για τον κάθε λαό, υπήρχαν ένα σωρό πράγματα να παρακολουθήσει ένα μικρό παιδί ή ένα μεγαλύτερο στην τηλεόραση, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Κάπως έτσι λοιπόν, η τηλεόραση βοηθούσε εκείνες τις μέρες να έχουν μια διαφορετική απόχρωση και να είναι μέσα στις αναμνήσεις των παιδιών εκείνη της εποχής, όπως το "παιδί" που γράφει αυτό το κείμενο. Αποφάσισα λοιπόν να δω κάτι από εκείνη την εποχή, που πλέον δεν παίζει σε κανένα τηλεοπτικό σταθμό ή τουλάχιστον δεν παίζει σε ώρα που φυσιολογικά παιδιά βλέπουν τηλεόραση.
Οι Τζουλς Μπας και Άρθουρ Ράνκιν είναι γνωστοί μέχρι σήμερα για τις δουλειές τους στα λεγόμενα χριστουγεννιάτικα σπέσιαλς. Οι δυο τους αρχίζουν να σκηνοθετούν σε συνεργασία τηλεοπτικά χριστουγεννιάτικα προγράμματα από το 1967 και για αρκετά χρόνια συνεχίζουν την κοινή τους πορεία. Τα ειδικά αυτά προγράμματα θεωρούνται στην πλειοψηφία τους σήμερα κλασικά και δεν έχουν σταματήσει να προβάλλονται από τα Αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα από την ημέρα της πρώτης προβολής τους. Κάθε γιορτινή περίοδο τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να ανακαλύψουν κάποιο από αυτά τα γλυκά, νοσταλγικά δημιουργήματα. Άλλα με την κλασική μορφή των κινουμένων σχεδίων, όπως το Frosty The Snowman, και άλλα με την τεχνική stop motion animation.
Ένα από τα stop motion δημιουργήματα είναι το Santa Claus is Comin' to Town, του 1970. Το ωριαίο αυτό τηλεοπτικό φιλμ μας διηγείται την ιστορία του Άγιου Βασίλη. Χρησιμοποιούμε το "Άγιος Βασίλης" για να συνεννοούμαστε αλλά θεωρώ ότι πλέον οι περισσότεροι γνωρίζουμε ότι μιλάμε για έναν διαφορετικό Άγιο, τον Άγιο Νικόλαο (Saint Nicholas). Τόσο για τους λαούς της Βόρειας Ευρώπης όσο και για τους Αμερικανούς, αυτός είναι ο Άγιος που φέρνει δώρα στα παιδιά την παραμονή των Χριστουγέννων. Ο παχουλός ασπρογένης γέρος με την κόκκινη στολή του που μπαίνει στο έλκηθρο που σέρνουν οι πιστοί του τάρανδοι και πετάει από άκρη σε άκρη της Γης για να ικανοποιήσει τις επιθυμίες των παιδιών. Μετά από χρόνια "ανακατέματος" ιστοριών από διάφορους λαούς, αυτή είναι η εικόνα που έχουμε όλοι σήμερα για τον Άγιο Βασίλη ή Santa Claus. Με τις γνωστότερες πτυχές του μύθου ασχολείται και το φιλμ των Μπας και Ράνκιν.
Την ιστορία μας διηγείται ο ταχυδρόμος του Βόρειου Πόλου, αυτός που παραδίδει τα γράμματα των παιδιών στον Άγιο Βασίλη. Ο Φρεντ Αστέρ, που δανείζει τη φωνή του στον ταχυδρόμο, μας πηγαίνει πάρα πολλά χρόνια πίσω σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα και τη Ζοφερή Πόλη, εκεί όπου βασιλεύει ο τυραννικός άρχοντας Μπεργκερμάιστερ Μαϊστερμπέργκερ. Ο άρχοντας είναι πάντα κακοδιάθετος και αντιπαθεί ιδιαίτερα τα παιχνίδια και τα παιδιά. Ένας από τους αξιωματικούς του βρίσκει στην πόρτα του κάστρου ένα εγκαταλελειμμένο βρέφος και όταν το δείχνει στον άρχοντα, αυτός του λέει να το πάει στο ορφανοτροφείο που βρίσκεται στο βουνό. Ο αξιωματικός παίρνει το δρόμο μέσα στη νύχτα αλλά ένας μαγικός άνεμος παίρνει το έλκηθρο που έσερνε μαζί του το μωρό και το αφήνει στην πόρτα των παιχνιδοποιών αδερφών Κρινγκλ. Εκεί το μωρό μεγαλώνει και μαθαίνει την τέχνη τους και μετά από χρόνια και κάμποσες περιπέτειες, θα γίνει ο γνωστός σε όλους μας Άγιος με την κόκκινη στολή.
Η ταινία των Μπας και Ράνκιν είναι ένα αθώο παραμύθι που δίνει μερικές απαντήσεις στα παιδιά γύρω από τις ιστορίες για τον Άγιο Βασίλη. Γιατί γελά πάντα τόσο τρανταχτά; Γιατί φορά αυτή την κόκκινη στολή; Γιατί έρχεται από την καμινάδα; Το σενάριο του Ρόμεο Μέλερ γράφτηκε με γνώμονα τα παιδικά μυαλά και μια χαρά κρατά μέχρι σήμερα ενώ ο τρόπος που χρησιμοποιούν τα σκηνικά και τις κούκλες τους οι σκηνοθέτες παραμένει για μένα πολύ όμορφος και υποδειγματικός σε ότι αφορά το τι μπορείς να κάνεις αν έχεις μεράκι, διάθεση και υπομονή. Θεωρώ ότι και για τα σημερινά πιτσιρίκια προσφέρεται ακόμα το φιλμ. Δεν είναι θεαματικό όπως το σύγχρονο animation και τα ψηφιακά εφέ, έχει όμως κάτι μαγικό, κάτι που μπορεί να μεταφέρει τα παιδιά στον κόσμο της ταινίας με πολύ πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Το Santa Claus is Comin' to Town υπάρχει και σε ελληνική μεταγλώττιση. Θα το βρείτε σίγουρα στο YouTube ενώ υπήρχε και μια σειρά DVD με διάφορα φιλμ των Ράνκιν και Μπας, για την οποία δυστυχώς δε θυμάμαι λεπτομέρειες. Αναζητήστε το και δοκιμάστε να το δείξετε στα παιδιά σας. Δεν είναι αριστούργημα είναι όμως ένα όμορφο, παραμυθένιο δημιούργημα δύο κλασικών παραμυθάδων του stop motion και όχι μόνο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου