Είδος : Φιλμ Νουάρ, Μυστηρίου
Από τη στιγμή που στους τίτλους έναρξης ακούς τη μελωδία του Άντον Κάρας, την οποία παίζει ο ίδιος σε ένα μουσικό όργανο με την ονομασία "τσίτερ", νιώθεις πολύ παράξενα. Αναρωτιέσαι τι μπορεί να έχει πάει στραβά καθώς η μελωδία δε σε παραπέμπει για κανένα λόγο σε ένα φιλμ νουάρ. Από εδώ αρχίζει ήδη το παιχνίδι του σκηνοθέτη, Κάρολ Ριντ, με τους θεατές. Η απόλυτη αντίθεση της ασπρόμαυρης, βομβαρδισμένης Βιέννης και της μουσικής του Κάρας είναι κάτι που χαρακτηρίζει το φιλμ. Σχεδόν σε καμία στιγμή η μουσική δεν συνοδεύει με συμβατικό τρόπο όσα βλέπουμε. Η κηδεία του Λάιμ, το κυνηγητό στους δρόμους της Βιέννης, τα πρόσωπα, η φτώχεια, οι μαυραγορίτες, το σκοτάδι, οι φόνοι, όλα παρουσιάζονται με τη μελωδία του Κάρας. Ειρωνική διάθεση από τον Ριντ; Προσπάθεια να δείξει ακόμα και με αυτόν τρόπο το μπέρδεμα που επικρατούσε στην χωρισμένη στα τέσσερα τότε Βιέννη; Ίσως, δεν είμαι σίγουρος. Πολλές ερμηνείες μπορείς να δώσεις αλλά και πάλι δεν αλλάζει τίποτα. Στο τέλος καταλαβαίνεις ότι το ιδανικό μουσικό θέμα για τον Τρίτο Άνθρωπο ήταν αυτό του Κάρας.
Ουέλς και Κότεν θα μοιραστούν την (ακόμα μία) κλασική σκηνή στη ρόδα του Λούνα Παρκ, με τον Ουέλς να έχει έναν από τους πιο κλασικούς μονολόγους του παγκόσμιου κινηματογράφου και τον Κότεν να στέκει ισάξια δίπλα του με λιγότερα λόγια αλλά με υποκριτικό εκτόπισμα τεράστιο. Τεράστιο και το εκτόπισμα του Τρέβορ Χάουαρντ, ο οποίος ερμηνεύει τον Ταγματάρχη Κάλογουεϊ και δίνει μια εξαιρετικά στιβαρή ερμηνεία ενώ η παρουσία της Alida Vali, η "επόμενη Γκάρμπο" τότε, γεμίζει τα κάδρα μελαγχολία.
 |
Ο ΤΡΙΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Σκηνοθεσία:Carol Reed Σενάριο:Graham Greene Παίζουν:Orson Welles, Joseph Cotten, Alida Valli |
Γράφει ο Νίκος Ρέντζος
ΥΠΟΘΕΣΗ: Ο Αμερικάνος Χόλι Μάρτινς φτάνει στη μεταπολεμική Βιέννη μετά την πρόσκληση του φίλου του Χάρι Λάιμ, ο οποίος ζει και εργάζεται εκεί. Τα πράγματα παίρνουν παράξενη τροπή για τον Χόλι όταν το πρώτο πράγμα που μαθαίνει φτάνοντας στο διαμέρισμα του φίλου του είναι πως σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό την προηγούμενη μέρα. Ο Χόλι θεωρεί πως ο φίλος του δολοφονήθηκε και θα προσπαθήσει να το αποδείξει.
ΑΠΟΨΗ: Όταν είσαι 32 ετών, παρακολουθείς κινηματογράφο και διαβάζεις πράγματα γύρω από αυτόν από τα 15 σου και έχεις στην ταινιοθήκη σου τον Τρίτο Άνθρωπο τα τελευταία 7 χρόνια και αξιώνεσαι να τον δεις ένα μεσημέρι του 2014, νιώθεις ευτυχισμένος. Άργησα 7 χρόνια, σχεδόν είχα ξεχάσει πως είχα το φιλμ στην κατοχή μου, αλλά ένιωσα τόσο γεμάτος ανακαλύπτοντάς το, γιατί ο Τρίτος Άνθρωπος είναι μια μοναδική εμπειρία ακόμα και σήμερα, 65 χρόνια μετά τη δημιουργία του.
Από τη στιγμή που στους τίτλους έναρξης ακούς τη μελωδία του Άντον Κάρας, την οποία παίζει ο ίδιος σε ένα μουσικό όργανο με την ονομασία "τσίτερ", νιώθεις πολύ παράξενα. Αναρωτιέσαι τι μπορεί να έχει πάει στραβά καθώς η μελωδία δε σε παραπέμπει για κανένα λόγο σε ένα φιλμ νουάρ. Από εδώ αρχίζει ήδη το παιχνίδι του σκηνοθέτη, Κάρολ Ριντ, με τους θεατές. Η απόλυτη αντίθεση της ασπρόμαυρης, βομβαρδισμένης Βιέννης και της μουσικής του Κάρας είναι κάτι που χαρακτηρίζει το φιλμ. Σχεδόν σε καμία στιγμή η μουσική δεν συνοδεύει με συμβατικό τρόπο όσα βλέπουμε. Η κηδεία του Λάιμ, το κυνηγητό στους δρόμους της Βιέννης, τα πρόσωπα, η φτώχεια, οι μαυραγορίτες, το σκοτάδι, οι φόνοι, όλα παρουσιάζονται με τη μελωδία του Κάρας. Ειρωνική διάθεση από τον Ριντ; Προσπάθεια να δείξει ακόμα και με αυτόν τρόπο το μπέρδεμα που επικρατούσε στην χωρισμένη στα τέσσερα τότε Βιέννη; Ίσως, δεν είμαι σίγουρος. Πολλές ερμηνείες μπορείς να δώσεις αλλά και πάλι δεν αλλάζει τίποτα. Στο τέλος καταλαβαίνεις ότι το ιδανικό μουσικό θέμα για τον Τρίτο Άνθρωπο ήταν αυτό του Κάρας.
Η έξοχη φωτογραφία του φιλμ (βραβεύτηκε με Όσκαρ) είναι αυτή που σου προκαλεί αμέσως μετά εντύπωση. Οι δρόμοι της Βιέννης και τα ασπρόμαυρα κάδρα έχουν από μόνα τους ζωή ενώ νιώθεις την υγρασία από τις πέτρες του δρόμου. Ο φωτισμός και τα παιχνίδια με τις σκιές και αυτά τα "στραβά" πλάνα του Ριντ δίνουν ένα μοναδικό στιλ στο φιλμ. Κοντινά πλάνα στους πρωταγωνιστές και ενώ αυτοί γυρίζουν αργά το κεφάλι τους προς την κάμερα, για να πουν την ατάκα τους ή απλώς για να κοιτάξουν με συστολή ή και καχυποψία προς κάποιον από αυτούς που μιλάνε. Έτσι, ο Ριντ δίνει το έναυσμα για να γίνει ο Τρίτος Άνθρωπος ένα δυνατό θρίλερ κι ένα παιχνίδι μυστηρίου για το θεατή, που αρχίζει να αναρωτιέται πλέον ποιος είναι ο "τρίτος άνθρωπος".
Ο τρίτος άνθρωπος δεν είναι άλλος από τον Όρσον Ουέλς, ο οποίος κρατάει τον ρόλο κλειδί στο φιλμ. Ο Πίτερ Μπογντάνοβιτς σε μια συνέντευξή του, σε ερώτηση που του έγινε για τον Όρσον Ουέλς και τον ρόλο του στον Τρίτο Άνθρωπο, αποκάλεσε το ρόλο του Ουέλς το καλύτερο star part στην ιστορία του κινηματογράφου. Εξηγώντας τι είναι το star part, ο Μπογντάνοβιτς είπε πως όταν αναφέρεις από την αρχή ενός φιλμ ή ενός θεατρικού συνεχώς ένα χαρακτήρα, ο οποίος δεν έχει κάνει την εμφάνισή του ακόμα, προετοιμάζοντας έτσι το θεατή για την πιθανή είσοδό του κάποια στιγμή, αυτό κάνει αυτομάτως το χαρακτήρα αυτό, τον star του φιλμ. Δεν ξέρω κατά πόσο ο όρος star part χρησιμοποιείται, πάντως σίγουρα ο ρόλος του Ουέλς στο φιλμ είναι ακριβώς αυτό. Όλοι μιλάνε γι αυτόν και όταν κάνει την είσοδό του, γράφει κινηματογραφική ιστορία. Η γάτα, τα παπούτσια, η σκιά στο πρόσωπο και ο φωτισμός που αποκαλύπτει τελικά το όχι και τόσο αθώο πρόσωπο που υποδύεται ο Ουέλς. Εξαιρετική σκηνή!
Ουέλς και Κότεν θα μοιραστούν την (ακόμα μία) κλασική σκηνή στη ρόδα του Λούνα Παρκ, με τον Ουέλς να έχει έναν από τους πιο κλασικούς μονολόγους του παγκόσμιου κινηματογράφου και τον Κότεν να στέκει ισάξια δίπλα του με λιγότερα λόγια αλλά με υποκριτικό εκτόπισμα τεράστιο. Τεράστιο και το εκτόπισμα του Τρέβορ Χάουαρντ, ο οποίος ερμηνεύει τον Ταγματάρχη Κάλογουεϊ και δίνει μια εξαιρετικά στιβαρή ερμηνεία ενώ η παρουσία της Alida Vali, η "επόμενη Γκάρμπο" τότε, γεμίζει τα κάδρα μελαγχολία.
Το τέλος του Τρίτου Ανθρώπου είναι απίστευτα λυρικό, σαν μια ανεκπλήρωτη ιστορία αγάπης ανάμεσα στον Κότεν και τη Βάλι, με ένα μακρύ σε διάρκεια πλάνο. Ο Κότεν περιμένει στα αριστερά της οθόνης τη Βάλι, η οποία περπατά το δρομάκι που οδηγεί στην έξοδο του νεκροταφείου που θάφτηκε ο Χάρι Λάιμ. Δέντρα και στις δύο άκρες του δρόμου και η Βάλι στη μέση πλησιάζει, αργά. Προσπερνά τον Κότεν και φεύγει. Αυτός μένει για λίγο εκεί, ανάβει τσιγάρο, πετάει το σπίρτο και τέλος. Αριστουργηματική εικόνα.
Ο Τρίτος Άνθρωπος ανήκει σε αυτές τις ταινίες που πρέπει να δεις. Είναι ένα θρίλερ, μια ταινία μυστηρίου, μια ιστορία αγάπης, ένα σχόλιο για τα δεινά του πολέμου, για την ανθρώπινη φύση, για το καλό και το κακό. Σε μαγεύει οπτικά, σε κερδίζει σεναριακά και με τις ερμηνείες των ιερών τεράτων της μεγάλης οθόνης, δείχνοντας ότι ο καλός κινηματογράφος δεν έχει ηλικία. 65 χρόνια μετά και παραμένει μια μοναδική, ανεπανάληπτη, δυνατή εμπειρία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου