Γράφει ο Νίκος Ρέντζος
Πολλές φορές δεν είμαι σίγουρος πως πρέπει να προσεγγίσεις ταινίες σαν το Atlas, τη νέα ταινία που μας φέρνει το Νέτφλιξ, με πρωταγωνίστρια την Τζένιφερ Λόπεζ. Υπάρχει μια λεπτή γραμμή που αν την ξεπεράσεις και επιχειρήσεις να διαβάσεις παραπάνω κάποια πραγματάκια στο σενάριο, τότε εύκολα το κείμενο που θα γράψεις μπορεί να ξεφύγει από "κριτική" μιας ταινίας και να πάει σε άλλα χωράφια. Θα καταλάβεις διαβάζοντας παρακάτω, τι είναι αυτό που εννοώ.
Ο ένας τρόπος προσέγγισης είναι ίσως και ο πιο σωστός. Μιλάμε για σκηνοθεσία, σενάριο, ερμηνείες και πάμε παρακάτω. Σύμφωνα με αυτόν τον τρόπο προσέγγισης λοιπόν, ας δούμε τι είναι το Atlas. Δεν είναι στην ουσία τίποτα παραπάνω από μια πολύ στάνταρ περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας, που δανείζεται ιδέες από διάφορες άλλες κλασικές ταινίες του είδους (η A.I. και τα ρομπότ που θα επαναστατήσουν ενάντια στους ανθρώπους) και υπό τον μανδύα της επιστημονικής φαντασίας, μας τις πασάρει, αλλά χωρίς να έχει σκοπό να σταθεί ιδιαίτερα και να εμβαθύνει σε καμία από αυτές. Αυτό που μπορεί να κάνει και το κάνει στο φινάλε αλλά και σε ενδιάμεσα διαστήματα, ο σκηνοθέτης, Μπραντ Πέιτον, είναι να φτιάξει μερικές διασκεδαστικές σκηνές δράσης και τίποτα παραπάνω. Δεν είναι κακό αυτό, ούτε είναι λίγο, να μπορείς να φτιάξεις διασκεδαστικές ταινίες. Ποτέ δεν με ενοχλούσε. Όταν πρέπει όμως να χτίσεις έναν κόσμο, να δώσεις εικόνες από άλλους πλανήτες, να χρησιμοποιήσεις χρόνιους προβληματισμούς της επιστημονικής φαντασίας και να δημιουργήσεις συναισθηματικούς δεσμούς ανάμεσα σε έναν άνθρωπο και μια μηχανή, τότε φαίνεται ο Πέιτον να μην μπορεί να το στηρίξει. Άσε που και τη δράση εδώ κινδυνεύει να την καταστρέψει η επιλογή της ασταθούς κάμερας και η σκοτεινιά της εικόνας του. Ο Πέιτον πάντως δείχνει ξεκάθαρα την τάση του, αυτή του σκηνοθέτη που θέλει να φτιάχνει διασκεδαστικές μπλοκμπαστερικές ταινίες, χωρίς κανένα βάθος. Οι καλοί , οι κακοί, αρκετά ψηφιακά εφέ και ένας πρωταγωνιστής που θα πετάει ατάκες. Σκέφτομαι λοιπόν ότι όχι μόνο ο Πέιτον δεν ήταν καλή επιλογή για τη σκηνοθεσία αλλά ίσως και η Λόπεζ δεν ήταν ιδανική επιλογή για πρωταγωνίστρια.
Η Λόπεζ θέλει να δώσει κάτι παραπάνω στο ερμηνευτικό κομμάτι αλλά ο σκηνοθέτης δεν ενδιαφέρεται να το στηρίξει. Από την άλλη, ο σκηνοθέτης θέλει να δώσει μια σκληρή πρωταγωνίστρια, με τις φαρμακερές ατάκες της αλλά εδώ φαίνεται η Λόπεζ να μην μπορεί να το στηρίξει. Δεν νιώθω να της πηγαίνει πολύ ο συγκεκριμένος ρόλος αλλά εδώ που τα λέμε, ο μοναδικός λόγος για να δεις την ταινία είναι το όνομα της πρωταγωνίστριας και το Νέτφλιξ ποντάρει σε αυτό και κατά πάσα πιθανότητα θα τα πάρει τα λεφτά του πίσω, καθώς, κακά τα ψέματα, η Λόπεζ είναι ακόμα υπολογίσιμο όνομα.
Χαμένα πάνε δυστυχώς τα ονόματα του Σίμου Λιου, του Στέρλινγκ Κ. Μπράουν και του Μαρκ Στρονγκ, που σχεδόν δεν έχουν να κάνουν τίποτα εδώ. Ίσως να ξεγελάστηκαν κι αυτοί διαβάζοντας το σενάριο, το οποίο προφανώς στο χαρτί υπόσχεται πολύ περισσότερα.
Σύμφωνα με αυτό τον τρόπο προσέγγισης λοιπόν, το Atlas είναι μια ταινία δράσης που χρησιμοποιεί μια κλασική ιδέα της επιστημονικής φαντασίας (και άλλες διάσπαρτα εδώ κι εκεί) μόνο και μόνο για να μας δώσει μάχες ψηφιακά σχεδιασμένες ανάμεσα σε ρομπότ και ανθρώπους. Οριακά μπορεί να σε διασκεδάσει αν το φτάσεις μέχρι τα μισά.
Υπάρχει όμως και ο δεύτερος τρόπος προσέγγισης, που πιάνεσαι από την κεντρική ιδέα και ξυπνά ο συνωμοσιολόγος μέσα σου! Η κεντρική ιδέα λοιπόν στρέφεται γύρω από την αρνητική στάση της πρωταγωνίστριας απέναντι στην τεχνητή νοημοσύνη. Ο μόνος τρόπος όμως να νικήσει την "κακή" τεχνητή νοημοσύνη που τρομοκρατεί την ανθρωπότητα, είναι να ενωθεί κυριολεκτικά με την "καλή" τεχνητή νοημοσύνη. Τώρα το ότι αυτά τα δύο πράγματα, το ίδιο το σενάριο τα μπερδεύει από νωρίς, είναι το ένα σκέλος, που είναι ούτως ή άλλως προβληματικό. Το άλλο σκέλος, φέρνει στο νου την κουβέντα που έχει ξεσπάσει τελευταία με τους απανταχού καλλιτέχνες και δημιουργούς να εκφράζουν τις ενστάσεις τους απέναντι στην τεχνητή νοημοσύνη και τον κίνδυνο που ελλοχεύει στην αφιλτράριστη χρήση της και όχι μόνο. Είναι μάλιστα πρόσφατη η απεργία των σεναριογράφων στο Χόλιγουντ με αυτή την αφορμή. Εδώ όμως κάποιος βάζει το χεράκι του και περνά ένα πολύ διαφορετικό μήνυμα, σαν να θέλει να καθησυχάσει λίγο όσους ανησυχούν. Όλα αυτά, θα μου πεις, σε μια ταινία του Νέτφλιξ, με τη Τζένιφερ Λόπεζ; Γιατί όχι, λέω εγώ. Περισσότεροι θα δουν μια ταινία σε μια πλατφόρμα παρά στον κινηματογράφο. Εξάλλου, είπαμε, ότι ξύπνησε ο συνωμοσιολόγος μέσα μου, που πίστευα ότι είχε χρόνια κοιμηθεί. Είναι όμως και το ζήτημα της τεχνητής νοημοσύνης, που, πέρα από το καλαμπούρι, πάντα με προβλημάτιζε και είναι πλέον ορατό το πρόβλημα στις διάφορες μορφές τέχνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου